Sommige lezers moeten bij het lezen van de titel van deze blog hebben gedacht ‘Maar dat spreekt toch vanzelf’.
Toch lijkt het erop dat er nog steeds mensen rondlopen die het raar vinden dat artiesten (zoals bijvoorbeeld de leden van de band Chef’s Special) niet gratis komen spelen. Daarom leg ik in dit artikel graag nog even uit wat cultuur toevoegd en waarom je hier gewoon voor moet betalen. Het is een beetje een ‘rant’ geworden, maar misschien is dat ook wel een keertje nodig. Er valt in elk geval wat recht te zetten in deze sector.
Zelf ben ik goochelaar. Dat is een tamelijk uniek beroep. Ik heb ooit eens een poging gedaan om alle ‘fulltime professionals’ in Nederland te tellen en ik kon er toen niet meer dan 80 vinden. Afgelopen weekend nog was ik op een schitterende evenementenlocatie op de Utrechtse Heuvelrug. De manager van deze locatie kon zich niet herinneren dat daar ooit eerder een goochelaar was langsgekomen.
Ook onder het publiek bevinden zich vaak weinig toeschouwers die al vaker een goochelaar ‘live’ aan het werk hebben gezien. Wat mij opvalt is dat de mensen die al wél eens een magisch entertainer aan het werk hebben gezien, vaak nog precies weten wat deze artiest zoal deed. Mijn doel bij elk optreden is dan ook om mijn publiek een ervaring mee te geven die zo verbazingwekkend en plezierig is dat ze deze over tien jaar met veel genoegen weer voor de geest kan halen.
Nu is er geen opleiding voor goochelaars. Er is geen goochelschool of goocheluniversiteit. Alles wat ik kan heb ik geleerd van collega’s, uit boeken en door zelf uren en uren te oefenen voor de spiegel. Aanvankelijk deed ik dit vooral omdat ik dit leuk vond. Het was een hobby. Maar op een bepaald moment werd ik er zo goed in dat ik er geld voor kon vragen.
Vanzelfsprekend beleef ik nog steeds veel plezier aan het oefenen van mijn trucs en het in elkaar zetten van acts, maar goochelen is voor mij geen hobby meer. Het is méér dan dat: het is een vak. De acts die ik maak móeten goed zijn. Ze móeten vermakelijk, verrassend en verbazingwekkend zijn. Dat is hoe ik waarde toevoeg en dat is hoe ik mijn boterham verdien.
Naast deze investering van tijd moet hierbij worden gezegd dat de uitrusting van een professionele goochelaar doorgaans ook vrij kostbaar is. Mijn attributen, kostuums en geluid-set zijn allemaal van uitstekende kwaliteit en voegen allemaal waarde toe aan mijn act. Ik maak kosten voor mijn website, mijn oefenruimte en voor mijn administratie. Deze kosten bereken ik dan ook door in mij gage. Zelfs als ik mijzelf geen salaris zou uitbetalen moest ik nog steeds geld rekenen voor mijn optredens om deze zaken af te dekken.
Ondanks al het applaus dat ik oogst, ondanks alle lachsalvo’s en verbaasde kreten, krijg ik nog steeds wel eens de vraag: ‘Kun je hier nu van leven?’. Het antwoord is volmondig: ‘Ja’. Ik betaal mijn boekhoudster, ik spaar centjes voor mijn pensioen en ik koop brokjes voor de kat – allemaal met het geld dat ik verdien met mijn optredens. Ik hou mijn eigen broek op. Dat kan ik doen omdat mijn klanten inzien dat ik waarde toevoeg aan hun feest of evenement en mij voor mijn diensten betalen.
Nu begrijp ik ook wel: artiesten redden geen mensenlevens. Ze bakken geen brood en ze houden geen orde op straat. Wat artiesten en kunstenaars wél doen is het leven af en toe iets lichter maken. Als je ooit getroost bent door een liedje van een zangeres, als je ooit goed hebt gelachen om een komiek of als je je ooit hebt laten meevoeren door een spannende film dan weet je waar ik het over heb. Sterker nog – ik durf te wedden dat jíj, lieve lezer, in de afgelopen 24 uur nog hebt genoten van de creativiteit van anderen. Of dit in de vorm van een filmpje op YouTube, een stripje in de Telegraaf of een liedje op Spotify was doet niet ter zake. Kunst en vermaak zijn dingen die we elke dag opzoeken. Zelfs in corona-tijd.
Het virus liet afgelopen tijd geen ruimte voor podiumartiesten. Gezondheid gaat uiteraard voor en ik ken geen enkele beroepsartiest die daar anders over denkt. Afgelopen anderhalf jaar was heftig. We hebben ons er braaf doorheen geworsteld, net als iedereen. En als de betere tijden weer aanbreken staan we klaar om die tijden nóg beter te maken… Mits we daar eerlijk voor betaald worden.
